«Dum
loquitur, vernas efflat ab ore rosas.» Hic versus Ovidianus ea, quae
cogitatione depingimus, haud parum movet stimulatque. Corpus quidem humanum res
secernit varias, scilicet animam, sudorem, excrementa. Sed mirabilem imaginem virginis ore suo vernas rosas exspirantis nemo nisi poeta aut pictor fingere
valet.
Chloris ex ore flores exspirans vernos |
Fuit
Alexander (Sandro) ille Botticelli, qui saeculo XV exeunte Ovidianam cogitationem
Nymphae flores ex ore parientis in quandam scaenam picturae celeberrimae c.t.
«Ver» (vulgo: Primavera) transtulit.
Ovidii
fastorum in libro quinto Chloris ipsa se a Zephyro primum stupratam esse,
deinde iniuriâ aliquo modo condonatâ res ad bonum pervenisse exitum narrat:
dum loquitur, vernas efflat ab ore rosas:
«Chloris eram quae Flora vocor: corrupta Latino
nominis est nostri littera
Graeca sono.
Chloris eram, nymphe campi felicis, ubi audis
rem fortunatis ante fuisse
viris.
quae fuerit mihi forma, grave est narrare modestae;
sed generum matri repperit
illa deum.
ver erat, errabam; Zephyrus conspexit, abibam;
insequitur, fugio: fortior
ille fuit.
et dederat fratri Boreas ius omne rapinae,
ausus Erecthea praemia ferre
domo.
vim tamen emendat dando mihi nomina nuptae,
inque meo non est ulla
querella toro.
vere fruor semper: semper nitidissimus annus,
arbor habet frondes, pabula
semper humus.
est mihi fecundus dotalibus hortus in agris;
aura fovet, liquidae fonte
rigatur aquae:
hunc meus implevit generoso flore maritus,
atque ait "arbitrium tu,
dea, floris habe."
saepe ego digestos volui numerare colores,
nec potui: numero copia maior
erat.»
(Fast. v. 194-214)
Praeter locum Ovidianum supra citatum sunt quoque quidam versus Lucretii, e quo fonte Alexander Botticelli hausisse videtur. Quos Lucretii versus, ne vero longius sim, olim quocumque tempore opportunitas se dabit, attingemus (cf. de rerum natura I 6-9; V 735-738).
Botticelli: Ver (museum Florentinum «Uffizi» vocitatum) |
Quod attinet ad ceteras picturae
personas, nihil nisi haec paucula: Venus quâdam pallâ rubrâ induta medio in
horto conspicitur. Super Venerem Amor volitat transfixurus sagitâ cor unius e
Gratiis, quae tres sorores manibus implexis ac perlucida veste saltant. Iuxta Gratias
terram pede pulsantes Mercurius caduceo nubes amovere videtur.
Hoc Alexandri Botticelli opus inter picturas toto in orbe terrarum celeberrimas adnumerandum est, licet aenigmata haud pauca proponat. Haec pictura omnis esse quaedam allegoria videtur, qua et Veneris potentia imperiumve et amoris gradus varii nobis ostenduntur necnon ver, quippe quod tempus sit amoris, laude maxima afficitur. Nam in pictura, quod memoratu dignum, omnino 500 diversae plantarum species – inter quas 190 flores – numerantur.
Hoc Alexandri Botticelli opus inter picturas toto in orbe terrarum celeberrimas adnumerandum est, licet aenigmata haud pauca proponat. Haec pictura omnis esse quaedam allegoria videtur, qua et Veneris potentia imperiumve et amoris gradus varii nobis ostenduntur necnon ver, quippe quod tempus sit amoris, laude maxima afficitur. Nam in pictura, quod memoratu dignum, omnino 500 diversae plantarum species – inter quas 190 flores – numerantur.
Pulchram commentationem scribisti dignissimam lectu. Plures nos exspectamus utpote qui lectores linguae Latinae cupidi simus et beati te legentes.
AntwortenLöschenUtinam mihi plus temporis ad Latine scribendum esset! Utinam mihi calamus tam elegans, tam urbanus esset, quo stilo utens tu ipsa Latine disserere soles. Saepenumero - confiteor - verba Latina me deficiunt...
Löschen